Sayıştay Başkanlığı Basın Açıklaması
Bazı basın yayın organlarında yer alan ve 2002 yılından itibaren Sayıştay Faaliyet Raporları ve diğer denetim raporlarından bahisle, kamu zararına ilişkin abartılı rakamları içeren değerlendirmelere ve Sayıştay’ın denetim yapamadığı yönündeki gerçek dışı haberler üzerine aşağıdaki açıklamaların yapılmasına ihtiyaç duyulmuştur.
Haberde Sayıştay tarafından yayınlanan raporlar kullanılmakla birlikte, Sayıştay’ın denetlediği kurum sayısının azaltıldığı, geçmişte daha fazla rapor yazıldığından bahisle denetim yapamaz hale geldiği ileri sürülmek suretiyle yapılan haber kendi içinde çelişki barındırmakta olup, gerçeği yansıtmamakta ve Kurumun itibarını zedelemektedir. Oysa, yeni Sayıştay Kanununa kadar, Sayıştay tarafından TBMM’ye sadece Genel Uygunluk Bildirimi ile sınırlı sayıda araştırma ve inceleme raporu gönderilmekte iken, yeni Sayıştay Kanunu ile birlikte önemli kamu kaynağı kullanan bütün kamu idareleri denetlenmekte ve denetim raporları TBMM’ye ve ilgili kamu idarelerine gönderilmektedir.
Yeni Sayıştay Kanunu öncesi 2001 - 2012 yılları arasında 11 yıllık dönemde TBMM’ye toplam 37 Denetim Raporu gönderilmiş iken, Yeni Sayıştay Kanunu sonrasında 2013 -2018 yılları arasındaki 6 yıl içinde toplam 3.071 adet Denetim Raporu düzenlenmiş, bunların 1.612 si TBMM’ye kalanları kendi meclislerinde görüşülmek üzere mahalli idarelere gönderilmiştir. Yıllar itibarıyla düzenlenen ve TBMM ile ilgili idarelere gönderilen raporlara ilişkin bilgiler aşağıdaki gibidir.
Haberde Sayıştay tarafından yayınlanan raporlar kullanılmakla birlikte, Sayıştay’ın denetlediği kurum sayısının azaltıldığı, geçmişte daha fazla rapor yazıldığından bahisle denetim yapamaz hale geldiği ileri sürülmek suretiyle yapılan haber kendi içinde çelişki barındırmakta olup, gerçeği yansıtmamakta ve Kurumun itibarını zedelemektedir. Oysa, yeni Sayıştay Kanununa kadar, Sayıştay tarafından TBMM’ye sadece Genel Uygunluk Bildirimi ile sınırlı sayıda araştırma ve inceleme raporu gönderilmekte iken, yeni Sayıştay Kanunu ile birlikte önemli kamu kaynağı kullanan bütün kamu idareleri denetlenmekte ve denetim raporları TBMM’ye ve ilgili kamu idarelerine gönderilmektedir.
Yeni Sayıştay Kanunu öncesi 2001 - 2012 yılları arasında 11 yıllık dönemde TBMM’ye toplam 37 Denetim Raporu gönderilmiş iken, Yeni Sayıştay Kanunu sonrasında 2013 -2018 yılları arasındaki 6 yıl içinde toplam 3.071 adet Denetim Raporu düzenlenmiş, bunların 1.612 si TBMM’ye kalanları kendi meclislerinde görüşülmek üzere mahalli idarelere gönderilmiştir. Yıllar itibarıyla düzenlenen ve TBMM ile ilgili idarelere gönderilen raporlara ilişkin bilgiler aşağıdaki gibidir.
Yılı | TBMM’ne Gönderilen Rapor Sayısı |
Toplam Rapor Sayısı |
2001 – 2012 Toplam | 37 | 37 |
2013 | 249 | 461 |
2014 | 254 | 497 |
2015 | 290 | 564 |
2016 | 292 | 626 |
2017 | 253 | 426 |
2018 | 274 | 497 |
2013-2018 Toplam | 1.612 | 3.071 |
Sayıştay tarafından düzenlenen bütün denetim raporları mevzuat çerçevesinde internet sitesinde yayınlanmaktadır.
Diğer taraftan, sorgu üzerine yapılan tahsilat ile yargılama dairelerince verilen tazmin kararları birbirine karıştırılmak suretiyle yapılan kamu zarar hesabı gerçeği yansıtmamaktadır. Zira sorgu üzerine yapılan tahsilat, yapılan önerilere idarenin gönüllü uyumu çerçevesinde gerçekleştirilen bir işlem olup, yargılama sonucunda karar verilmiş bir kamu zararını ifade etmediğinden tazmin kararı olarak değerlendirilmesi gerçeklerle bağdaşmamaktadır.
Ayrıca, Sayıştay Faaliyet Raporlarında yer alan bilgilerden hareketle en fazla kamu zararının 2011 yılında meydana geldiği belirtilmiş ise de; kurumumuzda yapılan incelemede, ilgili yıl faaliyet raporunun hazırlanması aşamasında bazı ilamlarda yer alan döviz cinsindeki tutarlarının TL’ye dönüştürülmesinde oluşan hatanın yanıltıcı bilgi verilmesine neden olduğu anlaşılmıştır. Buna göre, 2011 yılında yargılama dairelerince düzenlenen ilamlarda yer alan toplam tazmin tutarının 6.108.263.528 TL değil 221.253.624 TL olduğu tespit edilmiştir.
Yargılama dairelerince kamu zararına ilişkin olarak verilen kararlar nihai kararlar olmayıp, nihai kararlar temyiz süreci sonrasında kesinleşmektedir. Geçmiş dönemlerde, hesap dönemi ile temyizen yargılama yılı farklılaştığı, bazı dosyaların yeniden görüşülmek üzere ilgili yargılama dairesine gönderildiği hususları dikkate alınarak, Temyiz Kurulu tarafından karar verilen tazmin tutarlarına ilişkin istatistik tutulmamış ve faaliyet raporlarında bu hususa yer verilmemiştir. Yapılan çalışma sonucunda 2011 yılından itibaren Temyiz Kurulu tarafından verilen kararlarda yer alan tazmin tutarları aşağıda gibi tespit edilmiştir.
Diğer taraftan, sorgu üzerine yapılan tahsilat ile yargılama dairelerince verilen tazmin kararları birbirine karıştırılmak suretiyle yapılan kamu zarar hesabı gerçeği yansıtmamaktadır. Zira sorgu üzerine yapılan tahsilat, yapılan önerilere idarenin gönüllü uyumu çerçevesinde gerçekleştirilen bir işlem olup, yargılama sonucunda karar verilmiş bir kamu zararını ifade etmediğinden tazmin kararı olarak değerlendirilmesi gerçeklerle bağdaşmamaktadır.
Ayrıca, Sayıştay Faaliyet Raporlarında yer alan bilgilerden hareketle en fazla kamu zararının 2011 yılında meydana geldiği belirtilmiş ise de; kurumumuzda yapılan incelemede, ilgili yıl faaliyet raporunun hazırlanması aşamasında bazı ilamlarda yer alan döviz cinsindeki tutarlarının TL’ye dönüştürülmesinde oluşan hatanın yanıltıcı bilgi verilmesine neden olduğu anlaşılmıştır. Buna göre, 2011 yılında yargılama dairelerince düzenlenen ilamlarda yer alan toplam tazmin tutarının 6.108.263.528 TL değil 221.253.624 TL olduğu tespit edilmiştir.
Yargılama dairelerince kamu zararına ilişkin olarak verilen kararlar nihai kararlar olmayıp, nihai kararlar temyiz süreci sonrasında kesinleşmektedir. Geçmiş dönemlerde, hesap dönemi ile temyizen yargılama yılı farklılaştığı, bazı dosyaların yeniden görüşülmek üzere ilgili yargılama dairesine gönderildiği hususları dikkate alınarak, Temyiz Kurulu tarafından karar verilen tazmin tutarlarına ilişkin istatistik tutulmamış ve faaliyet raporlarında bu hususa yer verilmemiştir. Yapılan çalışma sonucunda 2011 yılından itibaren Temyiz Kurulu tarafından verilen kararlarda yer alan tazmin tutarları aşağıda gibi tespit edilmiştir.
Yılı |
Tutarı (TL)
|
Tutar (ABD Doları) |
2011 | 14.911.880 | 3.095.770 |
2012 | 27.572.012 | 3.080.986 |
2013 | 37.343.493 | 7.898.167 |
2014 | 43.039.883 | -- |
2015 | 48.329.794 | -- |
2016 | 39.267.353 | -- |
2017 | 20.174.156 | -- |
2018 | 61.321.066 | -- |
Yukarıda izah edildiği üzere, kendi içinde çelişki barındıran, gönüllü uyum çerçevesinde yapılan düzeltmeleri de mahkemece kararlaştırılmış kamu zararı gibi temelde yanlış bir değerlendirmeye dayanan, abartılı ve gerçeklerle bağdaşmayan ve Kurumun itibarını zedeleyici maksatlı haberlerin dikkate alınmaması hususu kamuoyuna saygıyla duyurulur.