Büyükşehir Belediyelerinde Altyapı Faaliyetlerinin Koordinasyonu Konulu Performans Denetimi Raporu Hakkında Basın Açıklaması
832 sayılı Sayıştay Kanunu’nun Ek 10. maddesi çerçevesinde, kamu kaynaklarının verimli, etkin ve tutumlu kullanılıp kullanılmadıklarını değerlendirmek ve kamu kurumlarının performansını geliştirmek amacıyla hazırlanan “Büyükşehir Belediyelerinde Altyapı Faaliyetlerinin Koordinasyonu” konulu performans denetimi raporu, Sayıştay Genel Kurulu tarafından kabul edilerek, Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne gönderilmesi uygun bulunmuş ve rapor, sitemizde kamuoyunun bilgisine 15.07.2008 tarihinde sunulmuştur.
Sayıştay Başkanı Sayın Mehmet DAMAR’ın hazırlanan raporla ilgili açıklaması şöyledir:
“Ülkemizde 1980’li yıllarda başlayan yerel yönetimlerin yeniden yapılandırılmasına yönelik çalışmalar, 1988 yılında Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartı’nın imzalanmasıyla ivme kazanmıştır. Bu bağlamda, büyükşehir belediyelerinin (BŞB) kurulması ve merkezi hükümetin kentlerdeki uygulamaya yönelik görev ve yetkilerinin yerel yönetimlere devredilmesi yönünde politikalar uygulanmaya başlanmıştır. İlk olarak, 1984 tarih 3030 sayılı Kanunla üç büyük kentimizde kurulmaya başlanan büyükşehir belediyelerinin sayısı, 2007’de 16’ya ulaşmıştır.
İstanbul ve Ankara başta olmak üzere, büyükşehirlerdeki hızlı nüfus artışı, yoğun ve düzensiz yapılaşma, altyapı hizmetlerine talebi artırmış; dolayısıyla, altyapı sistemlerinin kurulması, bakım ve onarımı için kullanılan kaynaklarda artışa yol açmıştır. Bunun yanı sıra, nüfus yoğunluğu fazla olan bu kentlerde, altyapı sistemlerinin kurulması, bakım ve onarımları sırasında yol ve kaldırımlarda oluşan tahribat; günlük yaşamda sorunlar yaratmakta, mali yük oluşturmakta ve etkin çözümler üretilmesini gerektirmektedir.
Vatandaşın günlük yaşamını aksatmayacak şekilde, kaynakları verimli ve ekonomik kullanarak, altyapı hizmetlerinin gerçekleştirilmesi, etkin bir planlama ve koordinasyon gerektirmektedir. Büyükşehirlerde altyapı (su, kanalizasyon, gaz, elektrik, telefon vb.) ve üstyapının (asfalt, kaldırım gibi) yapım, onarım ve yenileme çalışmalarının koordineli bir şekilde planlanması ve gerçekleştirilmesi; iş tekrarlarının, zaman ve kaynak israfının, araç ve yaya trafiğinde aksamaların önlenmesi ve altyapı çalışmaları sırasında günlük yaşamın rahat bir şekilde sürdürülmesi açısından büyük önem taşımaktadır.
Dünyada ve buna paralel olarak ülkemizde, yerel yönetimlerin yetkilerinin genişletilmesine yönelik politikaların bir yansıması olarak; altyapı faaliyetlerini koordine etme görevi, ilk kez 1984 tarih ve 3030 sayılı Kanunla BŞB’lere verilmiş ve Altyapı Koordinasyon Merkezleri (AYKOME) kurulması öngörülmüştür. Daha sonra yapılan yasal düzenlemelerle görev kapsamı genişletilmesine rağmen, BŞB’lerde altyapı faaliyetlerinin koordinasyonunda yeterli gelişme sağlanamamıştır.
Bu nedenle, denetim çalışmamızın konusu, “Büyükşehir belediyelerinde yürütülen altyapı faaliyetlerinin koordinasyonu” olarak belirlenmiş ve büyükşehir belediyeleri, BŞB sınırlarında bulunan diğer belediyeler ile büyükşehir sınırları dahilinde yoğun çalışması ve yaygın tesisi bulunan su-kanalizasyon, gaz, elektrik ve telekomünikasyon hizmetleri veren kurum ve kuruluşların 2004-2006 yıllarındaki faaliyetleri incelenmiştir.