Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları
Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları Nelerdir?
Sürdürülebilir kalkınma, gelecek nesillerin kendi ihtiyaçlarını karşılama yeteneklerinden ödün vermeden günümüzün ihtiyaçlarını karşılayan kalkınma olarak tanımlanmıştır. İlk defa 1986 yılında Brundtland Raporu’nda tanımı yapılan kalkınmanın sürdürülebilirliği kavramının önemi zaman içinde giderek artmış, Birleşmiş Milletler (BM) gündeminde de sürekli üzerinde durulan bir konu haline gelmiştir.
Sürdürülebilir kalkınmaya dair küresel hedefler ilk defa 2000 yılındaki Bin Yıl Kalkınma Hedefleri ile ortaya konulmuştur. Bin Yıl Kalkınma Hedeflerinin uygulanmasında yaşanan tecrübe, tüm ülkeleri ilgilendiren daha kapsayıcı ve daha geniş içerikli hedefler oluşturulmasına altyapı oluşturmuştur. Bunun sonucunda 2015 yılında yapılan Birleşmiş Milletler Genel Kurulunda 17 amaç ve 169 hedeften oluşan ve 2030 yılına kadar yerine getirilmesi gereken Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları (SKA)’nı içeren 70/1 no’lu “Dünyamızı Dönüştürmek; Sürdürülebilir Kalkınma için 2030 Gündemi” kararı kabul edilmiştir.
SKA’lar genel olarak yoksulluğu sona erdirmek, eşitsizlik ve adaletsizlikle mücadele, ekonomik büyüme, enerji, sürdürülebilir, üretim/ tüketim, sanayileşme ve iklim değişikliği ile ilgili konuları kapsamaktadır.
17 Hedefe Bakış
Türkiye’nin SKA’ların Uygulanması ve 2030 Gündemine Katılımı
SKA’lar yasal olarak bağlayıcı değildir ancak BM, hükümetlerden 17 amacı gerçekleştirmek için süreci sahiplenmelerini ve ulusal düzenlemeler oluşturmalarını beklemektedir. 2030 Gündemi içerisinde vurgulanan en kritik hususlardan biri, sürdürülebilir kalkınma çabalarında toplumsal kesimlerin mümkün olan en yüksek oranda sürece dahil edilmesidir.
“Sürdürülebilir kalkınma” kavramı 2000’li yıllardan itibaren Türkiye’nin temel strateji, politika ve plan belgelerinde “sürdürülebilir büyüme”, “sürdürülebilir ekonomi” kavramları ile birlikte kullanılmıştır.
Ülkemizde 2030 Gündemine ait sürecin koordinasyonu Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı (SBB) tarafından yürütülmektedir. SBB içerisinde bu görev “Sektörler ve Kamu Yatırımları Genel Müdürlüğü Çevre ve Sürdürülebilir Kalkınma Dairesi” koordinasyonunda yerine getirilmektedir. Göstergeler ve izleme ile ilgili uluslararası süreci ise Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) takip etmektedir. TÜİK’te “Ekonomik ve Sosyal Göstergeler Daire Başkanlığı Sürdürülebilir Göstergeler Grubu” tarafından ilgili faaliyetler yürütülmektedir. Söz konusu iki kurum SKA’ların gerçekleştirilmesine yönelik koordinasyonun ve izlemenin odak noktaları olsa da sürece dahil olan çok sayıda bakanlık, uygulayıcı kuruluş, yerel yönetim, sivil toplum kuruluşu ve BM örgütü bulunmaktadır.